طرح یکپارچه‌سازى فیلترینگ
روش ثابت فیلترینگ در مراکز اینترنتى، در همه جاى دنیا استفاده از بسته‌هاى سخت‌افزارى و نرم‌افزارى ویژه فیلترینگ است که دسترسى به ترافیک غیرمجاز و مشاهده آدرس‌هاى ممنوعه را مسدود مى‌کند. این مجموعه، براى تشخیص آدرس‌هاى غیرمجاز از مجاز، به یک دیتابیس(پایگاه داده) مراجعه مى‌کند. در ایران، تهیه مجموعه نرم‌افزارى و سخت‌افزارى فیلترینگ تاکنون به عهده شرکت‌هاى ایرانى بوده است و از محصولات ساخت داخل استفاده مى‌شده است. در مورد پایگاه داده مورد استفاده براى فیلترینگ هم تاکنون آنچه اتفاق افتاده، استفاده از محصولات خارجى بوده است. در واقع براى تهیه و بروز نگهداشتن پایگاه داده مورد استفاده در فیلترینگ، نرم‌افزارهاى خاصى وجود دارد که تا کنون از نمونه‌هاى خارجى و اغلب آمریکایى آنها از قبیل اسمارت فیلتر(smartfilter) و وب‌واشر(webwasher) استفاده مى‌شده است.شرکت فناورى اطلاعات(شرکت دیتا) به عنوان متولى این موضوع، و براى هماهنگى فیلترینگ در سطح کشور، به عنوان گام نخست، امتیاز تهیه و فروش تجهیزات مربوط به فیلترینگ در ایران را به چهار شرکت ایرانى واگذار کرد و همه مراکز ارائه خدمات اینترنتى اعم از آى‌اس‌پى‌ها و آى‌سى‌پى‌ها و شرکت‌هاى دولتى، ملزم به تهیه تجهیزات فیلترینگ از این شرکت‌ها هستند. در مرحله بعد، براى تعیین شرکت مسئول مدیریت پایگاه داده فیلترینگ، مناقصه‌اى با حضور شرکت‌هاى ایرانى برگزار شد که از بین آنها «دلتاگلوبال» برنده مناقصه شد.
روش‌هاى فیلترینگ
در کشورهاى مختلف دنیا فیلترینگ به دو روش انجام مى‌شود: فیلتر کردن نشانى‌هاى اینترنتى براساس یک لیست سیاه(در یک پایگاه داده)، و فیلتر کردن براساس محتواى هر صفحه اینترنتی. روش دوم در دنیا به فیلتر محتوا (content filter) معروف است که براى پهناى باند خیلى بالا قابل انجام نیست.مدیر عامل دلتا گلوبال در توضیح سیستم جدید شرکت که بزودى در سطح کشور بکار گرفته خواهد شد خبر از ابداع روشى جدید و تلفیق این دو روش مى‌دهد: «در ایران تاکنون فیلترینگ نوع دوم را نداشته‌ایم، چون براى پهناى باند یک کشور جوابگوى آن نیست. ما با شیوه انحصارى خودمان این دو روش را ترکیب کردیم. در روش ما تمام مواردى که توسط کاربران دیده مى‌شود دوباره در مورد آنها تصمیم‌گیرى مى‌شود.» در واقع در سیستم جدید، همه آدرس‌هایى که توسط کاربران دیده شده‌اند، توسط سیستم جمع‌آورى مى‌شوند و دوباره به آنها مراجه مى‌شود تا در مورد امکان مشاهده مجدد آن تصمیم گرفته شود. به گفته مسئولین دلتاگلوبال، این روش باعث مى‌شود اگر سایت گمنام غیرمجازى با تعداد زیاد مراجعه کننده ایرانى وجود دارد به راحتى شناسایى شود.
آنچه تاکنون در ایران اتفاق افتاده، فیلترینگ بر اساس یک پایگاه داده ثابت بوده که هر چند وقت به یکبار توسط نیروهاى انسانى بروز مى‌شده است. در حال حاضر در کنار استفاده از فیلترینگ بر اساس پایگاه داده، از روش وجود کلمات کلیدى ممنوعه در آدرس صفحات اینترنتى هم استفاده مى‌شود که ضریب خطاى بسیار بالایى دارد. بر اساس این روش به نرم‌افزار فیلترینگ فرمان داده مى‌شود که مثلا تمام صفحاتى که در آدرس آنها از کلمه «سکس»، «زن» یا «دختر» یا «عشق» استفاده شده است مسدود شوند. هر چند که بر اساس این فرمان، جلوى مشاهده تعداد زیادى از صفحات مستهجن گرفته مى‌شود، اما به دلیل هوشمند نبودن سیستم، کاربران از تعداد زیادى از صفحاتى که مطالب مفید علمى در مورد موضوعات فوق دارند هم محروم مى‌شوند.از جمله نکات مثبت سیستم جدید، حذف این روش از فیلترینگ است. به عبارت دیگر، در سیستم جدید فیلترینگ، بر اساس کلمات ممنوعه در آدرس صفحات به طور کلى برداشته خواهد شد. آنطور که مدیر عامل مى‌گوید، با راه‌اندازى سیستم جدید، کاربران حتى مى‌توانند مثلا کلمه «سکس» را به وسیله موتورهاى جست‌وجو در اینترنت جست‌وجو کنند و به صفحاتى که از نظر روانشناسى و پزشکى به این موضوع پرداخته‌اند دسترسى داشته باشند
¤ نویسنده:احمد صابری
صدا وسیما ایران
